De kermis, maar ook jaarmarkten, en zelfs bedevaartsoorden waren in het verleden huwelijksmarkten, plekken om elkaar te ontmoeten en om op zoek te gaan naar een huwelijkspartner.
Huwelijkspartner
In de negentiende eeuw verliet de Limburger zijn dorp enkel voor familiefeesten, jaarmarktbezoeken en kermis. Dat waren ook de momenten waarop men opzoek ging naar een huwelijkspartner.
Vrijages op grotere afstand waren lastig door de beperkte vervoersmogelijkheden. De geografische nabijheid maakte het een stuk gemakkelijker om op bezoek gaan, zeker omdat dat meestal te voet gebeurde.
Bij een potentiële huwelijkspartner uit de omgeving was het ook gemakkelijker om te achterhalen of die uit een goed nest kwam. Ouders wilde weten of hun zoon of dochter wel een goede partij aan de haak sloeg.
Soms kregen boerenzoons “wijze raad” bij de keuze van de bruid, zoals blijkt uit de volgende oude Heelder boerenspreuk:
“Wachtj uch väör Wessemer kuuj en Thoeërder vrouwluuj”
Een boerenzoon uit Heel kreeg in de jaren vijftig van de vorige eeuw kennis aan een boerendochter uit Horn. Om er zeker van te zijn dat het een goede “partij” was, moest hij echter eerst zijn bankboekje met spaartegoed aan haar vader voorleggen. Toen dat in orde bleek kon hij wekelijks zijn opwachting maken.
Mensen van bescheiden komaf waren sterk op de lokale omgeving georiënteerd. Ze hadden minder financiële mogelijkheden en minder tijd. Ze moesten vaak lange dagen werken. Daardoor was het lastig om een partner buiten hun eigen gebied te zoeken.
Gedurende de hele negentiende eeuw was in Limburg 65 procent van de bruidegoms en 74 procent van de bruiden geboren binnen een straal van 5 kilometer van de plaats waar men trouwde. In 1920 was dat percentage nog steeds hoog. In dat jaar is 50 procent van de bruidegoms en 64 procent van de bruiden geboren binnen een straal van 5 kilometer van de plaats van het huwelijk.
Bij personen uit een hogere sociale klasse zien we dat zij de partner vaak op grotere afstand vonden. Dat had deels te maken met hun bredere contacten maar ook omdat ze hun status wilden veiligstellen met een partner uit de juiste sociale klasse. Die was niet altijd beschikbaar in de omliggende plaatsen.
Emile Verstraelen werd in 1912 aangesteld als huisarts in Heel. Hij was uit Sevenum afkomstig en zijn vader was daar onderwijzer. Hij trouwde in Hamont (België) met Maria Feijen. Zij was afkomstig uit België waar haar vader ook huisarts was.
Dating
Pas in de loop van de twintigste eeuw wordt de reisafstand bij het zoeken naar een geschikte huwelijkskandidaat voor alle sociale klassen groter. Het inkomen steeg en men kreeg meer vrije tijd. Ook kwamen er betere transport- en communicatiemogelijkheden. In kranten verschenen kennismakingsadvertenties; de voorganger de van de huidige datingsites.
