De bende van de bokkenrijders
Van 30 september tot en met 11 oktober is het kinderboekenweek. Die staat dit jaar in de teken van de geschiedenis. Een van de spannende jeugdklassiekers is de “De bende van de Bokkenrijders” van Ton van Reen. Hij beschrijft daarin de roversbende die in de periode van 1740 tot 1798 Limburg en omliggende streken onveilig maakte. De KRO maakte er zelfs een TV-serie over: “De legende van de bokkenrijders”. De dertien afleveringen werden van oktober 1994 tot januari 1995 uitgezonden.
Nachtelijke rooftochten
Het verhaal ging dat de bokkenrijders een verbond met de duivel hadden gesloten. ’s Nachts verplaatsten ze zich op de rug van bokken door de lucht. Zo konden ze grote afstanden afleggen en rooftochten organiseren. In één nacht overvielen en plunderden ze ver uit elkaar gelegen kerken, pastorieën en boerderijen.
De bokkenrijders waren echter geen georganiseerde organisatie. Het waren verschillende criminele bendes en individuen die zich, uit gewin of omdat ze arm waren, vergrepen aan de rijkdom van kerk en boeren.
Afgedwongen bekentenissen
Tegen vermeende bokkenrijder werd meedogenloos hard opgetreden. Bekentenissen werden vaak afgedwongen met verschrikkelijke folteringen.
Ook in onze streken waren bendes actief. Zo is er het verhaal over bokkenrijders die op 1 mei 1793 een roofoverval pleegden op de pastorie van Beegden en zilver, geld, kleren, wijn, lakens en borden buitmaakten. In de nacht van 6 op 7 september 1793 kwamen ze terug voor een inbraak in de kerk waar ze al het zilver en goudwerk meenamen.
Uiteindelijk moesten vier bokkenrijders uit Maaseik, Neeroeteren en Heppeneert hiervoor opdraaien. Door tegenstrijdigheden in hun verklaringen bestaat er nu twijfel over hun schuld. De bekentenissen waren verkregen op de pijnbank en volgens één van de aanwezigen folterde men veel te lang en veel te erg. De aanvoerder van het stel, Joseph Weerts, werd uiteindelijk in Beegden opgehangen.
Romantische helden
In de negentiende eeuw kregen de bokkenrijders hun magische uitstraling en werden er volksverhalen geschreven die hun daden romantiseerden.
Ze kregen zelfs een plekje in de Efteling. In 1995 werd daar de attractie “Villa Volta” geopend. Het verhaal rond die attractie is gebaseerd op verhalen over de bokkenrijders.
Toneelvereniging Koldriek uit Heel presenteerde in 2017, onder de titel “de Bokkeriejers”, een openluchtspektakel over de bende.
De groep Carboon maakte in 1994 een CD met liedjes over de Bokkeriejers.
De CD “De Bokkeriejers” van Carboon (1994)
In het openingsnummer “Toeris in eige landj” vragen ze zich af waarom we zo weinig weten van de bokkenrijders en de geschiedenis van onze eigen omgeving.
Boeken en verbeelding
De bokkenrijders blijven tot de verbeelding spreken. De kinderboekenweek is wellicht een mooie aanleiding – ook voor volwassen kinderen – om de prachtige verhalen van Ton van Reen (nog) eens te lezen.