Heemkring Heel | Route Oorlogsmonumenten
8. Verzets- en oorlogsmonument Burgerhout
Beluister het verhaal
Het monument aan Burgerhout in Heel is opgericht ter nagedachtenis voor Willem Heber en Mathieu Rutten.
In het voorjaar van 1943 doken duizenden Nederlanders onder om aan de tewerkstelling in Duitsland te ontkomen. Hierdoor werd de vraag naar onderduikplaatsen op het platteland enorm groot. Landbouwer Willem Heber uit Heel richtte in de buurt van zijn boerderij een schuilplaats in de bossen bij de Heelderpeel in. Aannemer-timmerman Linssen uit Beegden was hem hierin al voorgegaan. Linssen en Heber besloten te gaan samenwerken en kregen steun van het Midden-Limburgse verzet, met name van Mathieu Rutten en diens vader. Tientallen onderduikers uit zowel de directe omgeving als het westen van het land werd hier onderdak verschaft. De geestelijkheid uit de omringende parochies, die ook nauw betrokken was bij het verzet en de hulp aan onderduikers, zorgde voor boeken en huisraad.
Toen er sprake was van mogelijke ontdekking van deze kampen werd besloten de onderduikers elders te huisvesten. Omdat er wekenlang geen politieman kwam opdagen, betrokken 26 onderduikers opnieuw het kamp. Op nadrukkelijk verzoek van de politiechef in Roermond bemoeide inmiddels de Sicherheitsdienst zich met de meldingen omtrent de onderduikers. De SD kwam naar Heel om met manschappen van de Ordnungspolizei de bossen vanaf het klooster Exaten tot aan Beegden uit te kammen. In totaal werden 18 personen gearresteerd. Een van de gevangen genomen onderduikers had in het onderduikerskamp een dagboek bijgehouden. Dat werd de boeren Heber en Rutten noodlottig. De onderduikers hadden bij hen thuis naar uitzendingen van de Engelse radio geluisterd en dat ook in het dagboek genoteerd. Heber en Rutten werden op basis hiervan gearresteerd en uiteindelijk naar concentratiekampen gebracht. Willem Heber overleed op 25 maart 1945 in het concentratiekamp Mauthausen en Mathieu Rutten op 31 mei 1945 in Bergen-Belsen.
Het monument is onthuld op 31 augustus 1947 door toenmalig burgemeester Bongaarts.